W połowie września do konsultacji międzyresortowych trafił projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw. Wejście w życie przepisów planowane jest na III kwartał 2019 r.
Nowe zasady orzekania kary grzywny
Projekt przewiduje nowe zasady orzekania kary grzywny poprzez wprowadzenie surowszej kary grzywny za uszczuplenie podatku w wysokości równej minimum wysokości uszczuplonych należności publicznoprawnych dla sprawców przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych związanych.
Grzywna w wysokości równej conajmniej kwoty uszczuplenia podatku
W projekcie zaproponowano dodanie do brzmienia art. 23 KKS dodatkowego § 4, zgodnie z którym:
Jeżeli sprawca popełniając przestępstwo skarbowe uszczuplił należność publicznoprawną, sąd wymierzając karę grzywny jako karę samoistną określa jej minimalną wysokość jako odpowiadającą co najmniej uszczuplonej należności publicznoprawnej. Jeżeli kara grzywny jest orzekana obok innej kary, sąd wymierzając ją określa jej minimalną wysokość jako odpowiadającą co najmniej połowie uszczuplonej należności publicznoprawnej.
Aktualnie obowiązujący przepis art. 23 § 3 KKS wskazuje, że ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę:
- dochody sprawcy,
- jego warunki osobiste, rodzinne,
- stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe;
- a stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystu-krotności.
Zagrożenie podwójnym karaniem
Skoro projekt nie eliminuje przepisu o możliwości jednoczesnego orzeczenia obowiązku zwrotu uszczuplonej należności to stosując wspomniany § 4 może dojść do dwukrotnego „karania” za to samo uszczuplenie.
Prawnicy wskazują na następujące zagrożenia idące za przyjęciem tego projektu. Są nimi:
- Brak możliwości modyfikacji wysokości grzywny nawet w przypadku dobrowolnego poddania się odpowiedzialności,
- W przypadku braku uiszczenia kary grzywny, zamiana jej na karę pozbawienia wolności,
- Ograniczenie swobody sądów w ustalaniu sankcji (całkowita zależność pomiędzy orzeczeniem organu podatkowego o wysokości uszczuplenia a orzeczeniem sądu karnego o wysokości kary grzywny).
Osobiście nie uważam, że sądy zostaną ograniczone tym przepisem i będą zależne od ustaleń organu podatkowego. Nic nie stoi bowiem na przeszkodzie, aby Sąd sam ustalił jak wysokie w rzeczywistości było uszczuplenie, nie musząc przy tym polegać na wyłącznych ustaleniach organu kontroli skarbowej.
Tak zredagowany przepis art. 23 KKS niestety spowoduje, że w przypadku przestępstwa lub wykroczenia polegającego na uszczupleniu należności publicznoprawnej katalog warunków branych pod uwagę przy orzekaniu kary grzywny, jak warunki osobiste czy rodzinne oraz stosunki majątkowe sprawcy nie będą miały znaczenia.